Fosil Nedir? Çocuklar İçin Önemi
Fosil nedir? Fosil tipleri nelerdir? En yaygın fosiller hangileridir? İz fosil nedir?
Fosil Nedir?
Eski bir canlının kalıntıları veya izleridir. Hayvanların, bitkilerin ve protistaların fosilleri bulunur. Tipik bir fosilde vücut formu korunur, ancak vücudu oluşturan orijinal moleküllerin yerini kalsiyum karbonat veya silika gibi bazı inorganik maddeler almıştır. Fosil kaya gibi gözükür ve aslında bir noktada öyledir. Mineralleşmiş veya taşlaşmıştır. Kelimenin tam anlamıyla kayaya dönüştürülmüştür. Bir fosil, aynı zamanda, çok eski bir çağın fosilleşmiş çamurunda kalan bir canlının izi veya izlenimi de olabilir. Bazı organizmalar iyi fosilleşir. Bazı organizmalar ise yeterince başarılı bir biçimde fosilleşemezler.
Fosil Tipleri Nelerdir?
Bitki Fosilleri: Genellikle sert tohumlar ve tahta kısımlar fosilleşmiş olarak bulunur. Çiçek ve yaprakların kendileri korunmazlar ancak karbon etkisi onların yapısındaki çok ince detayları dahi korumaktadır.
Hayvan Fosilleri: Dişler, kemikler ve kabuklar, deri, et, kürk, tüyden daha fazla rastlanan kalıntılardır. Genellikle kemikler bulunur ancak Alaska, Siberya gibi yerlerde nadiren tüm mamut fosiline rastlanmıştır. Bu bölgelerdeki donmuş hayvanlar fosil olarak tümüyle milyonlarca yıl korunmuştur.
Kabuklu Deniz Canlıları: Milyonlarca yıl önce denizlerle kaplı olan bölgelerden su geri çekildiğinde kabuklu deniz canlıları çamur, kum ve balçığa gömülmüşlerdir. Bu şekilde fosil olarak milyonlarca yıl korunmuşlardır.
Amberler: Ağaç reçinesi içinde sıkışıp kalan hayvan fosilleri.
En Yaygın Fosiller Hangileridir?
Sert malzemeler üreten organizmaların geride bıraktığı fosiller yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Yumuşakçaların (istiridye ve salyangoz gibi) ve günümüzde nadir görülen brakiyopodların (lamba kabukları olarak da bilinir) sert, kalsitik kabukları buna örnektir. Denizde yaşayan bu kabuklu deniz canlıları, yeryüzünde birçok fosilli (yani fosil içeren) kireçli kireçtaşı katmanları üretmiştir. Yumuşak gövdeli organizmalar özel durumlarda fosilleşebilir: Ediacaran biyotası buna iyi bir örnektir. Halk için en iyi bilinen fosiller, tarih öncesi dev dinozorların fosilleridir. Bu devasa, eski sürüngenlerin fosilleşmiş kemikleri ve fosilleşmiş izleri birçok doğa tarihi ve yer bilimi müzesinde görülebilir. Aileyle ve çocuklarla yapılacak keyifli aktivitelerden biri de müze gezmektir.
İz Fosil Nedir?
İz fosiller (veya iknofosiller) biyolojik aktivitenin jeolojik kayıtlarıdır. Fosildirler ama canlıların kendilerine ait değildirler. Muhtemelen en iyi bilinen örnekler dinozor parkurlarıdır. İz fosilleri, bir organizma tarafından substrat üzerinde yapılan izlenimler olabilir. Oyuklar, ayak izleri, beslenme izleri ve kök boşlukları bunlara örnektir. Terim, bir organizma tarafından üretilen diğer organik materyal kalıntılarını içerir. Kimyasal işaretler örnek olarak verilebilir. Stromatolitler, bakteriler tarafından üretilen tortu yapılarıdır. İz fosilleri, organizmaların vücutlarının, genellikle daha sonraki kimyasal aktivite veya mineralizasyon ile değiştirilmiş parçalarının fosilleşmiş kalıntıları olan vücut fosilleriyle birleştirilir. Bir organizmanın davranışı tarafından üretilmeyen yapılar eser fosil olarak kabul edilmez. İzlerin incelenmesine ‘İknoloji’ denir. İzler, genellikle ait olduğu türün biyolojik yakınlığını değil, davranışlarını yansıtır.
Bu “Fosil Nedir? Çocuklar İçin Önemi” gibi çocuklar ve ebeveynler için eğlenceli ve yararlı diğer tüm etkinliklere, web sitelerine, uygulamalara, yarışmalara, videolara, haberlere ve oyunlara: arfbot.com üzerinden ulaşabilirsiniz. Tamamen ücretsizdir.
