Kara Delik Nedir? Çocuklar İçin Önemi
Kara delik nedir? Süper kütleli kara delik nedir? Tarihi nasıldır?
Kara Delik Nedir?
Genel görelilik teorisine göre, hiçbir şeyin kaçamayacağı bir uzay bölgesidir. Büyük bir kütlenin neden olduğu uzay-zamanın bükülmesinin sonucudur. Bir kara deliğin etrafında, olay ufku adı verilen ve dönüşü olmayan bir konum vardır. Kara denmesinin sebebi, kendisine çarpan tüm ışığı emmesidir, hiçbir şeyi yansıtmaz. Kuantum mekaniği teorisine göre, kara delikler bir sıcaklığa sahiptirler. Hawking radyasyonu yayarlar ve bu da onları yavaş yavaş küçültür. Bir kara delik; madde ile etkileşimden ortaya çıkar. Bir kara deliğin varlığı; yörüngede dönen bir grup yıldızın hareketi gözlemlemeyle çıkarılabilir.
Süper Kütleli Karadelik Nedir?
Bilinen evrendeki hemen hemen her galaksinin ortasında da kara delikler bulunmuştur. Bunlara süper kütleli kara delikler denir ve en büyük kara deliklerdir. Evren çok gençken oluşmuşlardır. Tüm galaksilerin oluşmasına yardımcı olmuşlardır. Kuasarların, uzak galaksilerin merkezlerindeki süper kütleli kara deliklere malzeme toplayan yerçekimi tarafından güçlendirildiğine inanılıyor. Işık, kuasarların merkezindeki süper kütleli kara deliklerden kaçamaz. Kaçan enerji, olay ufkunun dışında; yerçekimi stresleri ve gelen malzeme üzerindeki sürtünme ile oluşur. Kuasarlarda büyük merkezi kütleler (106 ila 109 güneş kütlesi) ölçülmüştür. Bir kuasar çekirdeği belirtisi olmayan birkaç düzine yakın büyük gökada, çekirdeklerinde benzer bir merkezi kara delik içerir.
Kara Deliğin Tarihi Nasıldır?
1783’te John Michell yerçekiminden kurtulmak için ışık hızında gidilmesi gerektiğini yazdı. 1796’da Pierre-Simon Laplace, kitabının birinci ve ikinci baskılarında aynı fikri destekledi. Bir şey büyüdükçe yerçekiminin gücü artar. 1916’da Albert Einstein, genel görelilik adı verilen yerçekiminin bir açıklamasını yazdı. Alman fizikçi Karl Schwarzschild, Einstein’ın denklemlerini bir kara deliğin var olabileceğini göstermek için kullandı. 1930 yılında ise Subrahmanyan Chandrasekhar, güneş’ten daha ağır olan yıldızların, yakıtları bittiğinde çökebileceğini öngördü. 1939’da Robert Oppenheimer ve H. Snyder, bir yıldızın bir kara delik oluşturmak için Güneş’ten en az üç kat daha büyük olması gerektiğini hesapladılar. 1967’de John Wheeler ilk kez “kara delik” adını icat etti. 1970 Yılında Stephen Hawking ve Roger Penrose kara deliklerin var olması gerektiğini gösterdi. Kara delikler görünmez olsa da, içine düşen maddenin bir kısmı çok parlaktır.
Bu “Kara Delik Nedir? Çocuklar İçin Önemi” gibi çocuklar ve ebeveynler için eğlenceli ve yararlı diğer tüm etkinliklere, web sitelerine, uygulamalara, yarışmalara, videolara, haberlere ve oyunlara; arfbot.com üzerinden ulaşabilirsiniz. Tamamen ücretsizdir.
